Czy Homer mógł myśleć o niebieskich migdałach? O tym, jak kolory się rodzą, zmieniają i (czasami) umierają | Wykład
czas zwiedzania: ok. 90 min.
12 grudnia 2025,
godz.: 17:00
Kolory wydają się czymś oczywistym – otaczają nas na każdym kroku, towarzyszą emocjom, symbolom, sztuce i codzienności. A jednak to, co widzimy, nie jest prostym odbiciem rzeczywistości, lecz wytworem naszego mózgu. Wykład poświęcony będzie temu, jak powstaje wrażenie barwy, dlaczego każdy z nas postrzega je nieco inaczej oraz jak kultura, język oraz historia wpływają na nasze rozumienie i sposoby opisywania kolorów.
Przyjrzymy się temu, w jaki sposób fizjologia oka i różnice w receptorach światła wpływają na indywidualny odbiór barw. Zbadamy również, jak ogromną rolę odgrywa w tym kontekst i doświadczenie oraz czy „widzenie tego samego koloru” jest w ogóle możliwe. Cofniemy się też w czasie, by prześledzić, jak ludzie różnych epok i kultur opisywali barwy. Dlaczego w „Odysei” morze jest koloru wina? Kiedy w językach pojawiły się nazwy dla niebieskiego, różowego czy pomarańczowego? Jak zmieniały się znaczenia barw – od świętej bieli i królewskiej purpury po współczesną psychologię koloru? Na koniec spojrzymy na świat oczami kultur, dla których podział spektrum barw może przebiegać zupełnie inaczej niż w językach europejskich. Jak się okazuje kolor nie jest uniwersalnym faktem natury, lecz dynamicznym splotem biologii, języka i kultury – odbiciem tego, kim jesteśmy i jak uczymy się patrzeć.
Prowadzenie:
dr hab. Szymon Drobniak – biolog ewolucyjny, ornitolog, projektant graficzny, poeta, tłumacz anglojęzycznej literatury popularnonaukowej. Prowadził badania na uniwersytetach w Zurychu i Uppsali. Obecnie zatrudniony na Uniwersytecie Jagiellońskim, współpracuje też z Uniwersytetem Nowej Południowej Walii w Sydney. Zajmuje się ewolucją ptaków, plastycznością organizmów w odpowiedzi na zmiany klimatu oraz biologicznym znaczeniem koloru i widzenia barwnego. Autor książek dla dorosłych i dzieci, w tym reportaży „Czarne lato. Australia płonie” oraz „Gęsi odpoczywają na Gotlandii”. Regularnie współpracuje z „Tygodnikiem Powszechnym”, „Przekrojem”, jego teksty publikowały też „Gazeta Wyborcza”, „Polityka” czy „Kukbuk”. Zaangażowany popularyzator nauki i jej związków ze sztuką.